Saç Beyazlaması İçin Hangi Doktora Gidilir?
Saç beyazlaması için hangi doktora gidilir sorusuna verilebilecek en iyi yanıt, dermatoloji uzmanı olacaktır. İnternet üzerinden ya da telefon ile size en yakın dermatologdan randevu alabilirsiniz. Peki çoğu insanın başına gelen bu beyaz ve gri saçlar neden olur hiç merak ettiniz mi? Bu yazımızda saç beyazlaması için hangi doktora gidilir sorusunun cevabının yanı sıra saçın beyazlaşma serüveni ve saçın beyazlaşmasındaki etkenleri de okuyabileceksiniz.
Saçın Erkenden Beyazlaması ve Grileşmesi
Saçın erken beyazlaması ya da grileşmesi, bireyin görünümü, özgüveni, benlik saygısı ve sosyal kabulü üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Saçın ağarması olayı beyaz tenli kişilerde 20 yaşından önce, Asyalılarda 25 yaşından önce ve Afrikalılarda da 30 yaşından önce olduğu söylenir.
Grileşmenin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Temel olarak beslenme, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi olarak kabul edilen karmaşık ve çok faktörlü olabilen bir süreçtir. B12 vitamini eksikliği, şiddetli demir eksikliği, kronik protein kaybı, bakır eksikliği gibi vitamin ve mineral eksiklikleri genellikle kılların erken grileşmesi/beyazlaşması ile ilişkilidir. Etkili olduğu düşünülen diğer faktörler ise düşük ferritin, düşük kalsiyum ve D3 vitamini düzeyleridir.
Bazı aileler arasında saçın erken beyazlaması gözlemlenir. Bu durum, genetik bir yatkınlık olduğunu göstermektedir. Saç pigmentasyonu çeşitli genetik faktörler arasındaki karmaşık etkileşimin bir sonucu olduğu için erken grileşmenin saç pigmentasyonu üretme kapasitesinin tükenmesinden kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Bu durum erken yaşlanma sendromlarıyla birlikte de ortaya çıkabilir.
Sigara içmek, saçın erken beyazlaması ile ilişkili olduğu düşünülen bir başka faktördür. Sigara içmek, melanin üreten hücrelere zarar veren, stresin artmasına neden olan çok miktarda reaktif oksijen türünün oluşmasına neden olur. Aynı zamanda ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmanın da saç foliküllerinde saçın erken beyazlamasına neden olan süreçleri başlattığı da bilinmektedir.
Beyaz ve Gri Saçlarda Saç Ekimi
Beyaz saç yaşlılarda yaygın olarak görülür. Gri veya beyaz saçlara gerçek bir gri veya beyaz pigment neden olmaz; pigmentasyon ve melanin eksikliğinden kaynaklı renkli saçlar neden olur. Berrak kıllar ışığın kıllardan yansıması nedeniyle gri veya beyaz görünür. Gri saç rengi tipik olarak insanlar yaşlandıkça ortaya çıksa da bazı insanlarda bu durum çok genç yaşta, 10 yaşında bile olabilir.
Bazı durumlarda, gri saçlara tiroid eksiklikleri, Waardenburg sendromu veya B12 vitamini eksikliği neden olabilir. İnsan yaşam döngüsünün bir noktasında, saç köklerinin tabanında bulunan hücreler yavaşlar ve sonunda pigment üretmeyi bırakırlar. Piebaldizm, konjenital beyaz ön ayaklara neden olabilecek nadir bir otozomal dominant melanosit gelişimi bozukluğudur.
Beyaz ve gri saçlarda da saç ekimi bilinen tüm saç ekimi teknikleri ile yapılabilmektedir. Donör alandan alınan saçlar alıcı bölgeye ekileceği için herhangi bir problem meydana gelmeyecektir. Dilerseniz Beyaz Saç Ekilir Mi hakkında daha detaylı yazımızı okuyabilirsiniz.
Saç Rengini Etkileyen Durumlar
Yaşlanma
Bazı saç renkleri ile doğan çocuklar büyüdükçe saç rengi kararır. Birçok sarışın, açık kahverengi veya kızıl saçlı bebek bunu yaşar. Bunun nedeni genlerin erken çocukluk ve ergenlik döneminde açılıp kapanmasıdır.
Saç rengindeki değişiklikler tipik olarak insanlar yaşlandıkça doğal olarak ortaya çıkar ve sonunda saçları griye ve sonra beyaza çevirir. Bu durum normalde erkeklerde yirmili yaşların başında, kadınlarda ise yirmili yaşların sonunda başlar. Amerikalıların yüzde 60’ından fazlasının 40 yaşına kadar gri saçları çoktan oluşmuştur. Grinin başladığı yaş neredeyse tamamen genetik faktörlere bağlıdır. Bazen insanlar gri saçlarla doğarlar bu özelliği miras alırlar. Grileşmenin gerçekleşme sırası genellikle; burun kılı, kafadaki saç, sakal, vücut kılı, kaşlar şeklinde ilerler.
Saçsız kişilerde saçlar gri olduğunda bir kez daha hızlı büyüyebilir. Pigment üretiminin sürekli olduğu deriden farklı olarak, saçtaki melanogenez saç döngüsünün aşamalarıyla yakından ilişkilidir. Saç, anajen fazında aktif olarak pigmentlenir ve katagen fazında kapatılır ve telojen sırasında yoktur. Böylece, tek bir saç kök tarafında beyaz beyazlaştırılır ve bir daha da renklendirilemez.
Anti-kanser ilacı imatinibinin yakın zamanda grileştirme sürecini tersine çevirdiği gözlemlenmiştir. Bununla birlikte bu ilaç pahalıdır ve potansiyel olarak şiddetli ve ölümcül yan etkileri vardır. Bu nedenle bir kişinin saç rengini değiştirmek için kullanmak pratik değildir. Bununla birlikte, imatinibin melanosit kök hücreleri üzerindeki etki mekanizması keşfedilebiliyorsa, bir gün daha güvenli ve daha ucuz bir ikame ilacının geliştirilmesi mümkündür. İmatinibin katalaz üzerinde bir etkisi olup olmadığı veya grileştirme sürecinin tersine çevrilmesinin başka bir şeyden kaynaklanıp kaynaklanmadığı henüz bilinmemektedir.
Stres
Anekdotlar hem kronik hem de akut stresin bireylerde saçın beyazlamasını diğerlerinden daha erken indükleyebileceğini bildirmektedir. Bu durum için Titanik’ten kurtulan Harold Bride gibi felaketlerden kurtulanlara veya Bill Clinton veya Barack Obama gibi üst düzey politikacılara örnek verilebilmekte. Erken saç beyazlamasına neden olan kronik stres için ayrıca bazı kanıtlar da olmasına rağmen kesin bir bağlantı kurulamamıştır. Stres hormonu kortizolünün, zamanla insan saçı üzerinde biriktiği bilinmektedir, ancak bunun saç rengi üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığı henüz çözülememiştir.
Tıbbi Durumlar
Albinizm, insan saçı, gözler ve ciltte çok az pigment bulunan veya hiç pigment bulunmayan genetik bir anormalliktir. Saçlar genellikle beyaz veya soluk sarıdır. Bununla birlikte, kırmızı, koyu sarışın, açık kahverengi veya nadiren koyu kahverengi olabilir.
Grileşme sürecinden birkaç gen sorumlu gibi görünmektedir. Bcl2 ve Bcl-w keşfedilen ilk iki gendir. Daha sonra 2016 yılında, 5 Latin Amerika ülkesinde yaşayan 6.000 kişinin çalışmasından sonra IRF4 (interferon düzenleyici faktör 4) geni açıklandı. Bununla birlikte, çevresel faktörlerin saç grileşmesi vakalarının yaklaşık% 70’ini kontrol ettiği bulunmuştur.
Saç rengindeki değişiklik, saç kökünde melanin üretimi durduğunda ve yeni kıllar pigment olmadan büyüdüğünde ortaya çıkar. Saç foliküllerinin tabanındaki kök hücreler, saç ve ciltte pigment üreten ve depolayan hücreler olan melanositler üretir. Melanosit kök hücrelerinin ölümü grileşmenin başlamasına neden olur. Bir saç folikülünün kök hücrelerinin, bir milimetreden daha kısa bitişik foliküllerde bulunanlardan önce on yıldan fazla bir süre içinde neden aktive olamayacağı belirsizliğini koruyor. Grileştirme sürecini yavaşlattığı bilinen vitaminler ve mineraller, B-12 vitamini, C, D, H (Biotin) ve demirdir.
Saçın beyazlaması grileşmesi, hidrojen peroksit birikimi ve vitiligodan muzdarip hastalarda hidrojen peroksidi parçalayan ve oksidatif stresi hafifleten anormal derecede düşük katalaz enzimleri ile tetiklenebilir. Vitiligo kirpiklerin beyaza dönmesine neden olabileceğinden, aynı sürecin yaşlanma nedeniyle kafadaki (ve başka yerlerdeki) saçlara karıştığına inanılmaktadır.
Belirtilenler dışında saç beyazlamasında etkili olan birçok genetik ve çevresel faktör bulunmaktadır. Bilinmeyenler ise bilim adamları tarafından zamanla ortaya çıkarılmaktadır. Saç beyazlaması sağlığınız için bir tehlike oluşturmaz ancak saç beyazlaması için hangi doktora gidilir diye merak ediyorsanız, devlet ya da özel hastanelerin dermatoloji bölümlerine randevu alabilirsiniz.